طبق تعریف آمده در استاندارد ایران: انار گیاهی است از خانواده پونیکاسهکه میوه آن به مصرف خوراک انسان میرسد. انار درختچهای قدیمی است که از زمانهای دور از ایران به سوی شرق تا چین، هند واز غرب توسط اسکندر مقدونی به یونان و سایر کشورهای پیرامون دریای مدیترانه رفته و از آنجا بهاسپانیا رسیده است، سپس همراه مبلغان مذهبی به مکزیک وسایر جاهای دنیا برده شده است.
انار درختچهای است که افزون بر میوه، گل، پوست میوه، پوست ریشه، پوست ساقه وحبه و دانه آناز دیر باز در پزشکی بعنوان دارو و در صنعت برای دباغی ورنگرزی بکار میرود. این گیاه به خاطرداشتن گلهای زیبا و بزرگ در برخی از جاها به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود وگاه نیز به خاطرشاخههای کم و بیش خاردارش بعنوان یک گیاه دفاعی یاپرچین در پیرامون باغها و کشت زارهاکاشته میشود.
میوه انار را میتوان ماهها در سردخانه نگهداری نمود و افزون برتازه خوری بگونههای دیگر مانند: ناردان، کنسانتره، آب میوه، رب، شربت وسرکه از آن بهرهگیری کرد، حبههای آن را روی ژله، سالاد وشیرینی گذاشته و به این گونه به بازار میدهند. هم اکنون کشورهای مهم تولید کننده انارایران، ازبکستان و اسپانیا میباشند. به دلیل بهرهگیری اندک از این گیاه در کشورهای اروپایی وآمریکایی، پژوهش چندانی روی آن انجام نگرفته است.
انار از دید مزه (شیرین، ترش و ملس) نازکی و کلفتی پوست میوه، درشتی و ریزی میوه، رنگ حبه، زودرس یا دیررس بودن دارای رقمهای گوناگون میباشد و در جاهای مختلف کشور نامهای متفاوتیدارند. انارهای ملس، پوست کلفت، سیاه دانه و دیررس برای نگهداری در سردخانه مناسبمیباشد. از آنجا که بهرهگیری از سرما برای نگهداری خوراکیها رو به گسترش میباشد به نگارشاین استاندارد پرداخته شد.
طبق این تعریف میتوان متوجه شد که نوع نگهداری انارها بسته به میزان بریکس و اسیدیته قابل تیتر و نوع پوست متفاوت است. ولی از لحاظ تولید اتیلن و وتنفس انواع مختلف انار در سطح نسبتا یکسانی هستند که این مقدار برای تولید اتیلن ۲/۰ پی بی بی در ۲۰ درجه سانتی گراد ومیزان تولید دی اکسید کربن کیلوگرم ساعت۸/۰میلیمتر میباشد.
درحال حاضر بزرگترین مشکل درانبار و سردخانههای نگهداری، پوسیدگی انار است که بازار پسندی داخلی و خارجی را کم میکند. شاکری و همکاران انواع گونههای قارچی آسپرژیلوس، پنی سیلیوم، آلترناریا، رایزوپوس، فوزاریوم و… را طی انبارمانی در انارمشاهدهکردند.طی تحقیقات تقریبا همه گونههای پوسیده شده حاوی قارچ آسپرژیلوس بوده اند. پوسیدگی عمدتا از باغ شروع میشود و کرم گلوگاه نقش بسیار مهمی در شروع آلودگی دارد. عــلاوه بــر كــرم گلــوگاه، تركهــاي ريــز موجــود در پوســت، آفتاب ســوختگي، محلهاي تغذيه حشــرات مكنده، آسيبهاي مكانيكي و بالاخره لهيدگي ايجاد شــده در حين برداشــت يــا در مراحل مختلف حمل و نقل نيز از جمله عواملي هســتند كه ميتوانند پوســيدگي ميوه انار را بدنبال داشــته باشــند. اما وجود اين عوامل براي ايجاد پوسيدگي و ترشــيدگي الزامي نيست.
برای کنترل پوسیدگی از تیابندازول، اشعه گاما، کلسیم کلراید در سطح ۴ درصد و وایتکس تجاری ۱۰ درصد مناسب است. بهینه دمای نگهداری با توجه به ارقام مختلف انار متفاوت است. مقاوم ترین گونه نسبت به آفات انباری و دمای پایین، دانه سیاههای شهرضا و بعد از آن انارهای یزد و تفت میباشد.
بررسیهای متفاوت از سردخانههای کشور متد دمایی برای نگهداری انار بین ۱ درجه سانتی گراد تا ۱۰ درجه سانتی گراد بود و اظهارات مسئولین مربوطه سردخانهها حاکی از رضایت آنها و خوب بودن محصول آنها در دمای مربوطه است. واقعیت امر این است که انار به دمای پایین بسیار حساس است و آسیب سرمایی میبیند ولی نگهداری کمتر از یک ماه در دمای حتی ۱ درجه بالای صفر هم تاثیرمنفی چندانی نمیگذارد. بنابراین بهترین دمای نگهداری بسته به مدت زمان مربوطه برای نگهداری میباشد. البته باید دانست که نگهداری در دمای ۱ درجه بالای صفر طی نگهداری بالای ۴۰ روز به دلیل تخریب بافت سطحی بشدت به نشت الکترولیتها کمک کرده و افت وزن زیادی پیدا خواهد شد. پیشنهاد میگردد اگر زمان نگهداری میوه کمتر از ۸هفته است در دمای ۵ درجه سانتی گراد نگهداری شود زیرا بعد از ۸ هفته در دمای ۵ درجه سانتی گراد آسیب سرمایی شروع میشود(Mirdehghan et al. 2007). برای نگهداری طولانیتر پیشنهاد میگردد دما بالاتر باشد. البته نباید نادیده گرفت که دمای بالاتر کاهش وزن بیشتری برای انار دارد ولی حسن کار این است که از آسیب سرمایی و به دنبال آن حمله قارچی کاهش مییابد. پیشنهاد میگردد انار در معرض مستقیم باد اواپراتور نباشد و لایه کاغذی روی سبد میوه باشد. قرار دادن میوه در معرض مستقیم سرما باعث افت وزنی و آسیب سرمایی میگردد. پوست انار شرسار از مواد فنلی است و تراوایی غشا و نشت مواد فنلی باعث قهوه ای شدن پوست میگردد(Vela et al.,2003). رطوبت پیشنهادی درصورت استاندارد بودن کلیه شرایط(سبد سالم و تمیز،کاغذ مناسب، سالن مناسب،رفت وآمد کم به سالن و….) ۸۵% ودر صورت استاندارد نبودن شرایط و مشکوک بودن به آلودگی قارچی شرایط ۷۵ تا ۸۰%نگهداری گردد. این کمی رطوبت باعث افت وزن ۱تا ۲ درصدی بالاتر از حد نرمال میگردد ولی کیفیت بار از لحاظ سلامت وبدون قارچ بودن مطمئنتر است. به دلیل تنوع انار در سراسر کشور به طور دقیق نمیتوان عمر ماندگاری بار را تعیین کرد ولی چیزی که مشخص است این است که انارهای با پوست نازک بین۴۰ تا۶۰ روز پایان عمر ماندگاریشان میباشد مانند انار شهرضا، یزد و…. و انارهای پوست کلفت نیریز، جنوب خراسان و…عمر ماندگاری بیشتری تا ۹۰روز دارند. باید در نظر داشت بدلیل بالا بودن دمای نگهداری جهت جلوگیری از آسیب سرمایی، هر اتفاقی مانند کاهش وزن و فساد قارچی امکان پذیر میباشد که باید کنترل گردد. طبق تحقیقی که سال ۲۰۱۶ انجام شده تعیین گردیده قارچها عمدتا از باغ بوده، به میوه انتقال پیدا کرده ورشد خود را شروع کرده وبعد به سرد خانه آمده که عمدتا گونه آلترناریا،کلادوسپوریوم هرباروم،آسپرژیلوس نیجر و پنی سیلیوم میباشد. وگونههایی که در باغ کمتر یافت میشود ولی درصورت هجوم به میوه در سردخانه به شدت گسترش مییابد عمدتا بوتریتیس سینرا است( Bardas et al. 2009). دربعضی گونه ها، شروع رشد قارچ در باغ است و در شرایط سردخانه هم بیشتر میشود مانند گونه پنیسیلیوم.